İLAÇLARI HANGİ SÜREDE VE HANGİ DOZDA KULLANMAK GEREKİR?
Depresyon tekrar edebilen bir hastalıktır. Ailesinde benzer hastalıkları olanlarda tekrar riski daha fazladır.
Panik bozukluk panikataklarla seyreden bir hastalıktır. Çoğunlukla depresyon, agorafobiyle birliktedir. Bu nedenle tedavinin uzun süreli olması gerekir.
Her bireyin hastalığı kendine has olduğu için, tedavi de ona has olmalı…Tedavi süresi ve ilaç dozuda kişiye özel olmalı. Tıpta bir kural vardır. “Hastalık yoktur hasta vardır” hastalığın süresi, şiddeti, ailesel yatkınlığın olması ,tekrar edip etmediğine göre tedavi süresi ve ilaç dozu değişebilir.
Genel bir şeyler söylemek gerekirse;
İlk defa Depresyon ve panikatak teşhisi konan birisi; tam düzelip ,önceki normal yaşamına dönene kadar ilaç kullanmalı. Fakat ilacı yine kesmemeli .İyi olduğu halde bir-bir buçuk yıl daha “koruyucu” tedavi görmeli. Bu uygulama , ilerideki olası tekrarları aza indirmek içindir…
Kişi düzeldikten sonra , günün birinde tekrar Depresyon ve panikatak yaşar ve başa çıkamazsa ,tedavi süresi 2-3 yıl arası olmalı.
Yine günün birinde üçüncü tekrarını yaşarsa 4-5 yıl sürdürmeli.
Bütün bunlara rağmen tekrarlar oluyorsa ömür boyu koruyucu tedavi görmeli. Tansiyon ,şeker, kalp hastası nasıl ömür boyu ilaç kullanıyorsa ; sık tekrarlayan panik ve depresyonlarda da devamlı ilaç kullanılmalı. Kişi bunu kompleks yapmamalı. Eğer ilaçla her şey normale dönüyor ve yaşam kalitesi yükseliyorsa neden kullanılmasın? Fiziksel hastalıklar hastalıkta panik- depresyon hastalık değil mi? Ve kullanılan ilaçlarda tedavi amaçlı ve zararı olmayan ilaçlardır.
Uzun süreli ilaç kullananların yılda bir kez, genel çek-up tan geçmesi gerekir.
Antidepresanlar Depresyon ve Panikatak’ ta Hangi Dozda kullanılmalı?
Yeni kuşak (ssrı) antidepresanlar)(paksil, prozac,lustral,cipralex, cipram gibi) 20- 40 mg arası kullanılabilir.Nadiren 60 mg a kadar kullanılabilir
Efexor (snrı) 150-450 mg arasında kullanılabilir.
Eski kuşak antidepresanlar (Tofranil, anafranil gibi) 75-300 mg arası bir dozda kullanılabilir.
Ludiomil, Maprotil gibi ciddi depresyon ilaçları ise 100-225 mg arasında kullanılabilir.
Tekrar vurgulamak gerekirse, ilaç dozu kişiye özeldir. O kişiyi depresyon ve panikten tamamen arındıran dozu yakalayana kadar ilacı artırmak gerekir…
ANTİDEPRESAN İLAÇLAR İYİ GELMEDİYSE NE YAPMALIYIZ? İLAÇLARI NE ZAMAN DEĞİŞTİREBİLİRİZ?
Bir çok hastadan : “dr bey, bir sürü ilaç kullandım, hiç birisi iyi gelmedi, ne yapacağıma şaşırdım.” Şeklinde yakınmalar duymaktayız…
Bu yakınmaları birkaç türlü değerlendirmek gerekir. Bazı kişiler ;ilacın alınır alınmaz etki etmesini ve birkaç gün yada hafta içerisinde hemen etkili olmasını bekler.Bazıları da hemen düzelmeyi umud eder. Olmayınca “ bu ilaç bana iyi gelmedi” denir. Oysa antidepresanlar kullanılmaya başlandıktan iki- üç hafta sonra etkili olmaya başlarlar. Tam etkisi ise aylar sonra ortaya çıkar. Panikatak ve depresyondaki belirtiler birden geçmez.sırayla ve azala azala geçer.
Kimi insan bir iki kutu ilaçla her şeyin düzeleceğini zanneder. Kimisi bazı yan etkilerden dolayı ilacı hemen bırakır başka ilaca geçer, ondanda memnun değilse başka ilaç… bazende doktorların bazıları, zamanından önce, gereksiz ilaç değişiklikleri yaparlar…
Yazımızın başlarında değindiğimiz gibi, antidepresan ciddi bir yan etki yapmadıkca (serotonorjik sendrom) kullanılmaya devam edilmelidir.
Bir ilacın iyi gelmediği nasıl anlaşılır ve ilaç değişikliği ne zaman yapılır?
Herhangi bir antidepresan; iki aylık sürede ve tam tedavi dozunda kullanıldığı halde hala sonuç vermiyorsa değiştirilebilir. Örneğin Efexor günde 300 mg, seroxat-paxil 40 mg dozunda iki ay kullanıldığı halde , hiçbir ilerleme yoksa, o zaman başka bir ilaçla değiştirilebilir. Her ilaç için bu kural geçerlidir…Pek tabiî ki iki ayda tam düzelmeyi beklemeyin. Panikatak ve depresyonda belirtiler birden yok olmaz. Azalarak ve zaman içerisinde yok olur. Bu yüzden iki ayda beklenen , çok azda olsa düzelmenin baş göstermesi ve hastanın “yeşil ışık” görmesidir.
Bazı uzmanlar bu süreyi altı aya kadar uzatırlar. Bana göre; bir hekimin verdiği ilaç ve hekimin uyguladığı tedavi yöntemi , altı ayda hiçbir değişiklik oluşturmuyorsa, o hekimi değiştirmek daha doğru olur…
ANTİDEPRESAN İLACI KESME KRİTERİ NE OLMALIDIR?
Bir çok insan , haklı olarak devamlı ilaç kullanmak istemez. Her gün ilaç alma mecburiyeti ,hakikaten sıkıcı bir durum. Mükemmeliyetçi ,titiz kişilikte ve aşırı kontrollu bireyler ;ilacı yaşamlarına bir müdahale gibi gördüklerinden , ilaca pek sıcak değillerdir. Ama sağlıklı olmak için gerekiyorsa, mecburuz. Bunu da içselleştirmek gerekir. Panik problemi olan birisi ne zaman ilacı kesmeli?
Aşağıdaki 1. maddedeki önerilerim, kısa süreli ilaç kullanmaktan yana olan kişiler içindir:
(Kendi klinik deneyimlerimde, daha uzun süreli tedaviler önerdiğimi yukarılarda okumuşsunuzdur)
1-ilk defa Depresyon ve panikatakla tanışanlar, tedaviyle tam düzelip, bu düzelmeyi en aşağı, altı ay sürdürmeleri durumunda kademeli azaltıp kesebilirler…
Bir süre sonra Depresyon ve panikatak tekrarlarsa , bu sefer süreyi bir buçuk- iki yıla uzatmak gerekir.
2-Ailesinde Depresyon, panikatak ve diğer anksiyete bozuklukları problemi olanlar ,2-3 yıl kadar tedaviyi sürdürmeliler.Genetik yatkınlığı olanlarda hastalık tekrarı sık olabilmektedir…
Bu kişilerde tedaviden sonra, yine ataklar tekrarlarsa, tedavi süresini 5- 6 yıla çıkarmak gerekir. Buna rağmen yine tekrarlarsa ömür boyu koruyucu tedavi görmek tercih edilebilir.
PANİK ATAK KRİZİNİ DURDURAN BİR İLAÇ VAR MI?
Bugün itibarıyla panikatağı durduran bir ilaç yok. Ama paniğin şiddetini azaltan ilaçlar vardır.
Bunlardan en bilineni ,panik ataklıların çokca kullandıkları xanax’tır. Bir çok hasta nöbet anında kullanırım diye xanax ı cebinde taşımaktadır. İyi olmanın bir ölçüsü de; xanax ı üzerimizden ve her yerden uzaklaştırmaktır…Ben xanaxın kötüye kullanıldığını görüyorum. Çok dikkatli kullanıp kısa sürede kesmek gerekir. Ativan, Diazem , Rivotril diğer yeşil reçete ilaçlarıdır. Panik başladığı gibi mutlaka biter. Bu ilaçlara mümkün olduğunca “bulaşmamak” gerekir.
GEBELİK VE EMZİRME DÖNEMİNDE KULLANACAĞIMIZ BİR İLAÇ VAR MI?
Depresyonlu, Panik ataklı insanlar da hamile kalabilir ve çocuk sahibi olabilir.
Tedavi olunmasa dahi sıkıntı ve stresle de olsa hamilelik olabiliyor.Fakat bazılarımız için çok zor ve yorucu bir süreç. Ama birçok panik ataklının hastalığı hamilelikte azalabiliyor. Depresyonlu hanımlarda bu oran %50 gibidir.
Bana gelen hastalarımda şöyle bir yol takip ediyorum.
1-ÖNCE HASTALIĞINI TEDAVİ EDİP, 6 AYDA TAM DÜZELMENİN OLDUĞU VE İLAÇ KULLANILMADIĞI BİR DÖNEMİ İSTİYORUM.ÇÜNKÜ, “DÜZELDİM” DİYEBİLMEK İÇİN, HASTALIKLA İLGİLİ HİÇ BİR BELİRTİ VE ŞİKAYETİN OLMAMASI VE BU HALİN İLAÇSIZDA 6 AY DEVAM ETMESİ GEREKİYOR.
BU HASTALARIMIZ HEMEN HAMİLE KALABİLİYOR.
2-HASTALIK TAM DÜZELMEDEN KİŞİ HAMİLE KALMAK İSTİYORSA YADA ÇOCUK İSTİYOR AMA ERTELİYOR FAKAT “KAZARA” HAMİLE KALMIŞ VE ÇOCUĞU ALDIRMAK İSTEMİYORSA BU DURUMDA DA ŞÖYLE ÖNERİLERDE BULUNUYORUM:
-KULLANILAN İLAÇ ZARARLIYSA KADEMELİ AZALTIP KESİYORUM. TERAPİ VE DOĞAL YÖNTEMLERLE TEDAVİYE ALIYORUM. HAMİLE HANFENDİ HİÇ BİR İLAÇ KULLANMAK İSTEMİYORSA ONADA BU YÖNTEMİ UYGULUYORUM.
İKİ HAFDADA BİR TERAPİYE ALIYORUM.İSTEDİKLERİ ZAMAN BANA ULAŞABİLİYORLAR.
-EĞER İLAÇ ÇOCUĞA ZARARLI DEĞİLSE, HANFENDİ DE KULLANMAK İSTİYORSA DEVAM EDİYORUZ.BAZEN DOZU AZALTIYORUM.
-MUTLAKA İLAÇ KULLANILMASI GEREKEN DURUMLARDA HAMİLELİKTE KULLANIMI SAKINCALI OLMAYAN İLAÇ ÖNERİYOR VE TERAPİYLE DESTEKLİYORUM.
NETİCEDE HİÇ BİR KOMPLEKSE KAPILMAYIN. DİĞER BAYANLARDAN BİR EKSİKLİĞİNİZ YOK.BİYOLOJİK BİR BOZUKLUK OLMADIKTAN SONRA, BEYİN OLARAK KENDİNİZİ HAZIRLARSANIZ, PEK ALA ÇOCUK SAHİBİ OLABİLİRSİNİZ. HİÇ BİR PANİKATAKLI VE DEPRESYONLU HAMİLELİĞİNDE ÖLMEMİŞTİR. EĞER ÇOCUĞU ÇOK İSTİYORSANIZ HAYALLER KURUYORSANIZ TERAPPİ ETKİSİ BİLE GÖSTERİYOR. BAZEN PANİKATAKTAN, DEPRESYONDAN ESER KALMIYOR.
KİMİSİNDE DE ÇOCUK İSTENMİYORSA; HASTALIK AĞIRLAŞABİLİYOR.HASTALIĞI OLMAYANDA HASTALIK ORTAYA ÇIKIYOR…
BENİM BU GÜNE KADAR BİR ÇOK HASTAM DOĞURDU VE ÇOCUKLARIDA ÇOK SAĞLIKLI. HİÇ ENDİŞE ETMEYİN.
Aşağıda da sitemizdeki bir üyenin sorusuna, diğer bir üyemizin önerilerini okuyacaksınız
“Merhaba, dün gece geçirdiğim en ağır nöbetten sonra hemen sitenizi buldum ve üye oldum. benim gibi çok insan olduğunu biliyorum. bu beni rahatlatıyor. aklımda biraz farklı bir soru var panik atakla ilgili.
panik atak bir hamilenin dokuz ayı nasıl geçer. hamilelik sırasında oluşan nefes daralmaları ve diğer etkiler panikle birlikte şiddetlenebilir mi. ve en önemlisi doğum anında bizi kontrol edebilirler mi. çünkü ben o an kesinlikle büyük bir nöbet yaşayacağımdan korkuyorum. bilgilendirirseniz sevinirim.
_________________
dokunmayın paniğim var”
“slm arkadaşım soruna şöyle cevap vereyim hamilelik tabiki zor bi durum ,hele panik atak ta çok zor. Ben hamile olunca panik tedavisini yarıda bırakma k zorunda kaldım ve tabi ki o zaman panik daha da agırlaştı ,inan bana moral bozmak istemem ama cehennem gibi bi hamilelik geçirdim çarpıntılarım çok fazlaydı, vede baş dönmeleri tabiki bide üstüne dogum korkusu anlatılamaz bişey .ilk dogum normal olmasına ragmen bu hamileligimde kendi istegimle sezeryan tercih ettim, o günleri hatırlamak bile istemiyorum, şu an bebegim 10 aylık sütten kestim 2 ay önce tedavi ye başladım, ama sizlere tavsiyem panik hastaları bence tam olarak iyileşmeden hamile kalmasın çünki ben yaşadım biliyorum çok kötü günlerdi ama tabi herkes de bir olmayabilir hamilelik zaten başlı başınca bi stres bide panik hastasıysan sorma gitsin amacım korkutmak degil sadece yaşadıklarımı söylemekti sevgiyle kalın
Ben doğumdan hemen sonra ataklar yaşamaya başladım…İnanılmaz kötü günler geçirdim..Gözüm hiç birşeyi hatta bebeğimi bile görmüyordu.Dr ,emzirdiğim için bana çok az dozda ilaç verdi bu ilacın hamilelerde de kullanıldığını, belli bir şikayetten sonra kar zarar ilişkisine bakılmaksızın ilaç mutlak oluyormuş…
Neler yapabilirsine gelince:
-İnternetten bebek alışveriş sitelerine bakabilirsin
-Hamilelikte bebeğin gelişimi ile ilgili bebişinin gelişimini takip ederek zaman geçirebilirsin
-Mutlaka temiz hava almalısın, bol yürüyüş yapmalısın..
-Ferarisini Satan Bilge yi okumanı tavsiye ediyorum, insanı sakinleştiriyor.
-Panik anında nerdeysen hemen ordan çıkmanı , başka bir odaya gitmeni ve müzük açmanı tavsiye edebilirim..
-Eşinle bu sıkıntılarını bol bol konuş, çok iyi geliyor.
-Atak anımnda eline kalem kağıt alıp hissetiklerini yazmakta çok iyi geliyor.
-Hatta bebeğine mektuplar yazabilirsin:)….
Bunların , atak anında ilgini başka şeylere çekebilmen için aklıma gelen birkaç öneri…Unutma yapaBİLİRSİN.Bebişini düşün ve onu hayal et. “
PANİK ATAĞIN BİTKİSEL İLAÇLARLA TEDAVİSİ VAR MI?
Panikatak ve Depresyonun bitkisel ve doğal ürünlerle tedavisi konusunda iki ayrı makaleyi ayrı bölümde okuyabilirsiniz.
1-İlkbahar ve yaz depresyonları ve panikataklarının doğal yöntemlerle tedavisi,
2-Sonbahar ve kış depresyonları ve panikatakların doğal uygulamalarla tedavisi.
ANTİDEPRESANLARIN CİNSELLİĞİ BASKILAMALIRINI NASIL GİDEREBİLİRİZ?
Antidepresanların yan etkileri her keste aynı oranda ortaya çıkmaz. Kimi insanda bütün yan etkiler görülürken,kimisinde hiçbir yan etki ortaya çıkmaz.Bazılarında daha hafif olarak çıkar.Çoğunlukla cinselliği baskılarlar. Nitekim www.panik-atak.com sitemize bu konularla ilgili yoğun şikayetler yazılmaktadır.Aşağıda bunun bir örneğini bulacaksınız.
“merhaba arkadaşlar, uzun süredir önce prozak daha sonra cipralex-stablon ve son olarakta seralin kullanıyorum, evliyim, ancak cinsel hayatım bitti, korkunç derece de soğudum ve cinsellik istemiyorum ama eşimi de düşünmek zorunda olduğumdan istemeyerek birlikte olmak zorunda kalıyorum, ilaçların yan etkisi nasıl yok edilir cinsel hayatım nasıl normale girer bilen varsa lütfen bana yardım etsin”
Sevgili kardeşim,
antidepresanların çoğu değişik derecelerde cinselliği baskılar.İstek azalabilir, ereksiyon problem
i, orgazm olamama sorunu ortaya çıkabilir. Tedavi bitince bu yan etkiler geçer.Eşinizle her şeyi açık açık konuşun.İnanmıyorsa doktorunuzla konuşturun. “Eşimi mutlu edemiyorum diye ayrı bir stress yaratmayın” bu hastalığınızı olumsuz etkiler. Aşağıdaki önerilerimden 6. madde hariç bayanlar da yararlanabilir.
İlaç yan etkilerini azaltmak için
1-Bol bol deniz mahsülleri yiyin
2- her gün bir avuç kabak çekirdeği tüketin.
3-Ginseng çayından günde iki fincan için
4-hereketli olun.Kahkaha atın.
5-tahrik edici kokular kullanın.
6-Haftada bir iki kere ereksiyon sağlayan ilaçlardan alabilirsiniz.(cialis,levitra, viagra, sildegra)
Dr. Nihat Kaya
Psikiyatri Uzmanı
