Panik Atak için Gevşeme Egzersizi
Panik atak, kaygı, endişe ve stresle mücadelede kullanılan doğal tekniklerden bir tanesi de gevşeme egzersizleridir. Gevşeme egzersizlerinin amacı vücudun doğal yollardan, parasempatik sinir sistemine geçişini kolaylaştırmak, fiziksel olarak rahatlamak, sonrasında da zihinsel rahatlamayı sağlamaktır. Gevşeme egzersizleri, vücudumuzun korku, heyecan, endişe gibi hislerinin , çarpıntı, kasılma gibi fonksiyonlarının yavaşlamasında, düşünce içeriğinin ağırlaşmasında yararlanılan etkili bir yöntemdir. Panik anında, panik atak tedavisinde ve stresle mücadelede yardımcı olarak kullanılabilir. Başlangıçta kişinin beklenti düzeyinin yüksek tutulmaması gerekir. Çünkü egzersizler yapıldıkça etkinlik düzeyi artar. Uygulama oranında pratiklik gelişir. Kişi kendi kendine rahatlamayı yakalar, daha doğrusu öğrenir. Bu insanlık tarihi kadar eski bir yöntemdir. Zamanımızda, bilimsel çalışmalarla en uygun ve etkili gevşeme yöntemleri araştırılmıştır. Sizlere aşağıda sunulan egzersiz, kolay, pratik ve başlangıç için oldukça iyidir. Kas gevşetmesinden başlayarak gevşemenin nasıl olabileceğini sizlere hissettirecek ve diğer çalışmalarınızla düşünerek de aynı rahatlamayı sağlayabileceksiniz. Çalışmaya başlamadan evvel bu konuda istekli olmalısınız. Konuya isteksiz ve ciddiyetsiz yaklaşıyorsanız başarılı olma şansınız azalır.
Kısaca bahsetmek gerekirse merkezi sinir sisteminin başlıca iki fonksiyonu vardır. Sempatik sistem, heyecansal faaliyetlerin oluştuğu, vücuda enerji veren biyokimyasal ve hormonal salınımların olduğu kısımdır. Panik ve stres anında aşırı etkinleşir. Merkezi sinir sisteminin diğer işlevi ise parasempatik sistemdir. Burada sempatik sistemin oluşturduğu heyecansal reaksiyonların tersi gerçekleşir. Burası vücudun rahatlama, gevşeme dönemine girmesi için gerekli olan bio-kimyasalların oluştuğu süreçtir
Gevşeme Egzersizi Örneği:
Rahat edeceğiniz ve kimsenin sizi rahatsız edemeyeceği konforlu bir koltuğa oturun.
Gözlerinizi kapatıp tüm dikkatinizi toplarken uzuvlarınızı kasıp daha sonrada gevşetecek pozisyona girin.
Ellerinizi sımsıkı yumruk yapıp yaklaşık olarak üç saniye sıkın, daha sonra gevşetin ve bu gevşemeyi beş saniye sürdürdükten sonra tekrardan ellerinizi sımsıkı yumruk yapıp yaklaşık olarak üç saniye sıkın, daha sonra tekrardan beş saniye kadar gevşetin.
Daha sonra yukarı çıkarak kollarınızı gerin. Adeta önünüzde bir duvar olduğunu farzederek avuç içleriniz duvara değermiş gibi kollarınızı ileri doğru uzatıp kasın, bir yay gibi gerilen kollarınızı yaklaşık üç saniye kadar sonra gevşetmek için kucağınıza bırakın.
Beş saniye kadar dinlendirdikten sonra tekrar avuç içleriniz duvara değermiş gibi kollarınızı ileri doğru uzatıp kollarınızı kasın ve tekrar gevşetip dinlendirin.
Sıra omuzlarınıza geldiğinde kafanızı hiç kımıldatmadan omuzlarınızı yukarı doğru kaldırın, kulaklarınıza değdirecekmiş gibi yaklaşık üç saniye kadar kasın. Omuzlarınızı aşağıya yavaşça düşürerek kaslarınızı gevşetin. Beş saniye dinlendirdikten sonra kafanızı hiç kımıldatmadan omuzlarınızı tekrardan kulaklarınıza değdirecekmiş gibi yukarı doğru kaldırın ve yaklaşık üç saniye kadar kasın. Omuzlarınızı aşağıya yavaşça düşürerek kaslarınızı gevşetin. Beş saniye omuz kaslarınızı rahatlattıktan sonra yüzünüze ve kafanıza geçin:
Alnınızı kasın; kaşlarınızı saçlarınıza doğru kaldırıp alnınızı kasın veya kaşlarınızı çatın. Üç saniye kadar kastıktan sonra gevşetin, alnınızın her noktasının gevşediğini düşünün. Beş saniye gevşettikten sonra tekrardan alnınızı kasın üç saniye kadar kasılı tuttuktan sonra yine yavaşça gevşetin.
Gözlerinizi sımsıkı yumun ve göz kapaklarınızı kasın yaklaşık üç saniye kadar kastıktan sonra yavaş yavaş gevşeterek beş saniye kadar gevşek pozizyonda bıraktıktan sonra tekrardan kasıp aynı işlemi gerçekleştirin.
Dudaklarınıza gelin dudaklarınızı sımsıkı bir biçimde birbirine bastırın ve üç saniye kadar gerginleştirdikten sonra yavaşça gevşetin beş saniye kadar gevşek pozizyonda bırakarak rahatlatın. Tekrardan dudaklarınızı sımsıkı bir biçimde birbirine bastırın ve üç saniye kadar gerginleştirdikten sonra yavaşça gevşetin beş saniye kadar dinlendirin.
Daha sonra çenenize geçin tüm dikkatinizi çenenizde toplayarak dişlerinizi sımsıkı birbirine bastırın üç saniye kadar gergin tutarak yavaşça gevşetin ve beş saniye kadar iyice gevşetin. Tekrardan dişlerinizi sımsıkı birbirine bastırın üç saniye kadar gergin tutarak yavaşça gevşetin ve beş saniye kadar iyice gevşetin.
Şimdi de boynunuza geçin; başınızı öne doğru eğerek çenenizi göğsünüze bastırarak boynunuzu gerin üç saniye kadar gergin tutarak başınızı yavaşça kaldırın. Boyun kaslarınızı yavaşça beş saniye kadar iyice gevşettikten sonra tekrardan başınızı öne doğru eğerek çenenizi göğsünüze bastırarak boynunuzu gerin üç saniye kadar gergin tutarak başınızı yavaşça kaldırın. Boyun kaslarınızı yavaşça beş saniye kadar iyice gevşettikten sonra karın kaslarınıza geçin.
Karın kaslarınızı sanki birisi karnınıza yumruk atıyormuş gibi gerili tutun. Üç saniye sonra kaslarınızı yavaşça gevşetin ve beş saniye kadar daha da rahatlatın. Ardından karın kaslarınızı tekrardan kasın ve yavaşça beş saniye kadar gevşetin.
Sıra bacak kaslarınıza geldi ayaklarınızı ileriye doğru uzatıp her iki bacağınızı yukarı kaldırın. Böylece bacak kaslarınız gerilecektir. Üç saniye kadar bacaklarınız gerilmiş vaziyette durduktan sonra yavaşça indirerek bacaklarınızı rahatlatın ve beş saniye kadar iyice gevşetin. Tekrardan bacaklarınızı ileriye doğru uzatıp bacaklarınızı kaldırın üç saniye kadar gerili tuttuktan sonra beş saniye kadar yavaşça indirerek gevşetin.
Vücudunuzun kaslarını gerip, gevşeterek gevşemenin ne olduğunu anlayana kadar haftalarca bu işleme devam edin. Birkaç hafta düzenli olarak günde birkaç kez yaptığınız bu egzersizi iyi öğrendikten sonra bu egzersizi sadece kaslarınızın gevşediğini düşünerek yapın.
Yukarıdan aşağıya doğru olmak şartıyla: parmaklarınızdan başlayarak aklınızdan kendi kendinize parmaklarınızın gevşediğini düşünün. Sonrasında tekrardan parmaklarınızın daha da gevşediğini düşünün.
Ve kollarınıza geçip, kollarınızın gevşediğini külçe gibi kucağınıza yığıldığını düşünün.
Omuzlarınıza geçin ve omuzlarınızın gevşediğini düşünün. Hatta omuzlarınızın üstüne bir ağırlık konmuşçasına iyice çöküp kendini aşağıya bırakmış gibi iyice gevşediğini düşünün.
Yüzünüze geçip, yüzünüzün gevşediğini düşünün.
Yüzünüzün daha da gevşediğini düşünün.
Alın bölgesinin gevşediğini düşünün.
Alın bölgesinin daha da gevşediğini düşünün.
Göz kapaklarınıza geçin ve göz kapaklarınızın gevşediğini düşünün.
Göz kapaklarınızın daha da gevşediğini düşünün.
Çene bölgesine geçin. Çenenin ve çene kaslarının gevşediğini düşünün.
Çene kaslarınızın daha da gevşediğini düşünün.
Dudaklarınızın gevşediğini düşünün.
Dudak ve ağız kaslarınızın daha da gevşediğini düşünün.
Yüzünüzün ve kafanızın iyice gevşediğini düşünün.
Yüz ve kafa kaslarınızın daha da gevşediğini düşünün.
Karın bölgesine geçin ve karın kaslarınızın gevşediğini düşünün.
Karın kaslarınızın daha da gevşediğini düşünün.
Bacaklarınızın gevşediğini düşünün.
Bacak kaslarınızın daha da gevşediğini düşünün.
Ayaklarınıza geçin ve ayaklarınızın gevşediğini düşünün.
Ayaklarınızın daha da gevşediğini düşünün.
Derin nefesler alın. Aldığınız derin nefesler sizi germeyecek ve sıkmayacak derinlikte olsun. Aldığınız her derin havayı içinize alırken yavaş ve bırakırken daha yavaş bırakın. Bu nefes egzersizini yaklaşık olarak, saymadan yedi sekiz kere alıp verin. Olduğunuz yerde biraz dinlendikten sonra yavaşça gözlerinizi açıp kalkın.
İzzet KAN
Klinik Psikolog
